WIL DE MAN WEL EEN SLIMME VROUW?

Wat je denkt is vaak niet wat je doet | Volkskrant

Uit onderzoek van de Volkskrant bleek dat de Nederlandse man de intelligentie van een vrouw belangrijker vindt dan het uiterlijk. De man had zich klaarblijkelijk aangepast aan de moderne samenleving met onafhankelijke, slimme vrouwen. Hij hechtte aan zelfstandigheid en humor meer dan aan borsten en billen, vond naturel mooier dan make-up, en een vrouw hoefde helemaal niet veel jonger te zijn dan hijzelf.

Een geruststelling voor de moderne vrouw. Toch hebben veel zelfstandige, slimme vrouwen een andere ervaring. Hun indruk is dat mannen helemaal niet houden van een vrouw die slimmer is dan zijzelf of meer verdient (of beroemder is, zoals Saskia Noort).

Hoe is dat te rijmen met de Volkskrant-bevindingen? Het ging om een zogenaamd zelfrapportage-onderzoek, waarin deelnemers zelf aangeven wat ze belangrijk vinden. Uit sociaal-psychologisch onderzoek is bekend dat mensen dat vaak helemaal niet weten. Hun werkelijke voorkeuren en drijfveren zie je aan hun gedrag. Geen man zal zeggen "doe mij een meisje van 18 met een taille-heupverhouding van 0,7". Maar dat is wel wat mannen feitelijk kiezen als je ze verschillende foto's voorlegt. Geen man zegt dat ie er problemen mee heeft als zijn vrouw meer verdient dan hij, maar die huwelijken monden aanzienlijk vaker uit in een echtscheiding.

Alle mannen wil maar één ding. Gelijk hebben

Amerikaans onderzoek werpt meer licht op de zaak. In een serie experimenten kregen mannelijke deelnemers informatie over een vrouw die intelligenter was dan zijzelf of hoger scoorde op een test. De meeste mannen vonden het leuk om de vrouw te ontmoeten of met haar uit te gaan wanneer het verhaal hypothetisch was, of wanneer de vrouw algemeen werd omschreven als ‘een andere deelnemer’, of als ze in de kamer ernaast zat. Maar zat de slimmere vrouw naast of tegenover hen, dan vonden ze haar juist minder aantrekkelijk en minder ‘dateable’. Ze schoven zelfs fysiek wat van haar af. De angst voor een intelligente vrouw die dichtbij komt hangt volgens de onderzoekers samen met de bedreiging voor het zelfbeeld van de man. Zo’n vrouw is dus alleen in abstracto aantrekkelijk, als haar bekwaamheid niet op hem reflecteert.

Yvonne Kroonenberg zei al: Alle mannen wil maar één ding – gelijk hebben. In een enquête lijkt zo’n slimme erudiete vrouw leuk, misschien zelfs begerenswaardig als trofee, maar als ze dichterbij komt verandert dat. Veel hoogopgeleide vrouwen of vrouwen met een stevige carrière zullen dit herkennen: zij blijven single en vaak ook kinderloos. Het is dus zelfs denkbaar dat de vrouwenemancipatie – en de daaruit voortvloeiende ontwikkeling van vrouwen – de evolutie van de mensheid niet ten goede komt. Als mannen zich makkelijker binden aan een minder intelligente mooie vrouw, wordt de mensheid op den duur misschien wel mooier, maar niet slimmer.

Deze reactie verscheen in de Volkskrant, november 2015.
Meer psychologische achtergrond en andere voorbeelden van onjuiste inschattingen van eigen gedrag en voorkeuren vind je in Mijn ego heeft altijd gelijk. Nog opslaan.